Czym są Andrzejki i Katarzynki? Kiedyś były to wieczory spotkań i wróżb dziewcząt w Andrzejki i chłopców w Katarzynki marzących o narzeczonych i małżeństwie. Dziś wróżymy raczej dla zabawy i przyjemności, niż po to by poznać imię, stan i zamożność przyszłego partnera życiowego.
Imieniny Katarzyny, tzw. Katarzynki (25 listopada) i Andrzeja, tzw. Andrzejki (30 listopada) to ostatnia szansa na zabawę w okresie przedświątecznym. Jakie są tradycje, wróżby i skąd tak naprawdę wzięły się Andrzejki? Wróżby z wosku, ścieżka z butów, karteczki z imionami, czy przewidywanie przyszłości z fusów po kawie – z tego wręcz słyną Andrzejki, czyli imieniny Andrzeja. Z czego jeszcze?
Andrzejki i Katarzynki: wróżby i przepowiednie
W wieczory poprzedzające oba te dni przepowiadane są najsłynniejsze wróżby. I tak w wigilię św. Katarzyny wróżą sobie kawalerowie, natomiast w przeddzień święta Andrzeja – 29 listopada – panny. Co ciekawe, o ile poszczególne przepowiednie różnią się między sobą, to wróżby mają jeden cel: powiedzieć jak wyglądać będzie całe nasze dalsze życie.
Katarzynki – polski zwyczaj świąteczny, obchodzony przez kawalerów odpowiednik andrzejek. W nocy z 24/25 listopada, tj. w wigilię św. Katarzyny Aleksandryjskiej, odbywają się wróżby młodych mężczyzn dotyczące ożenku i poszukiwania partnerki. Święto to zostało wyparte przez andrzejki – spopularyzowane na zachodzie święto panien, podczas którego kobietom poszukującym partnera mają się spełniać pomyślne wróżby.
W kościołach chrześcijańskich obrzęd katarzynek odbywa się w niedzielę poprzedzającą 29 listopada.
Święta Katarzyna to patronka cnotliwych kawalerów, którzy pragną poznać pannę i w przyszłości wejść w szczęśliwy związek małżeński. Największe nasilenie kultu świętej przypadło na okres średniowiecza.
Andrzejki – wieczór wróżb odprawianych w nocy z 29 na 30 listopada, w wigilię świętego Andrzeja, patrona Szkocji, Grecji i Rosji. Pierwsza polska wzmianka literacka o nim pojawiła się w 1557 za sprawą Marcina Bielskiego [1] .
Dzień ten przypada na końcu lub na początku roku liturgicznego. Andrzejki są specjalną okazją do zorganizowania ostatnich hucznych zabaw przed rozpoczynającym się adwentem. W Szkocji obchodzony 30 listopada dzień świętego Andrzeja jest świętem narodowym [2] .
Święta Katarzyna adwent zawiązuje. Sama hula, pije, a nam zakazuje. W wigilię św. Katarzyny dużą rolę odgrywały sny. Jeśli chłopcu przyśniła się biała kura, oznaczało to, że jego przyszła małżonka będzie panną. Czarny ptak symbolizował wdowę, zaś kwoka z kurczętami – wdowę z dziećmi.
Sowa to nic innego, jak symbol mądrości potencjalnej żony, natomiast siwy koń zwiastował długie kawalerstwo. Inną ciekawą wróżbą, była ta z wykorzystaniem gałązki wiśni: jeśli po ścięciu jej 25 listopada i włożeniu do wody, zakwitła do Bożego Narodzenia, oznaczało to, że kawalerowi uda się stanąć na ślubnym kobiercu z damą miłą sercu.
W celu przepowiedzenia imienia swojej wybranki, wieczorem wkładano karteczki z imionami pod poduszkę, które losowano zaraz po przebudzeniu. To właśnie z tego zwyczaju wywodzi się powiedzenie „na świętej Katarzyny są pod poduszką dziewczyny”.
O ile obecnie popularniejszą okazją do organizacji imprez są zabawy andrzejkowe, tak dawniej, to właśnie 25 listopada wyznaczał termin rozpoczęcia przygotowań do adwentu. Wszak „Święta Katarzyna adwent zawiązuje. Sama hula, pije, a nam zakazuje”.
Andrzejki: nie tylko wróżby z wosku Wróżby z wosku, ścieżka z butów, karteczki z imionami, czy przewidywanie przyszłości z fusów po kawie – z tego wręcz słyną Andrzejki, czyli imieniny Andrzeja.
Dodajmy do tego jeszcze barwne i nietuzinkowe przebrania oraz makijaże, ciekawie przystrojone wnętrze i przepyszne przekąski, a ostatni wieczór listopada może być niezapomniany.
Tradycja andrzejkowych wróżb sięga nawet kilka wieków wstecz i znacząco
się zmieniła na przestrzeni kilkuset lat. Początkowo udział w zabawie brały tylko dziewczęta i to niezamężne, a mężczyźni bawili się wspólnie przy okazji katarzynek.
Zmienił się również sam stosunek do wróżb – niegdyś wierzono, że z pewnością spełnią się one w przyszłości, natomiast dzisiaj podchodzimy do tego z większym dystansem i traktujemy ten wieczór jako pretekst do świetnej zabawy.
Żeby andrzejkowa noc była niezapomniana i pełna wrażeń, przedstawiamy kilka sposobów, które są przepisem na udaną imprezę.
Wróżby andrzejkowe – przyszłość nie ma już tajemnic
Zastanawiasz się nad tym, kto będzie twoim partnerem życiowym, kiedy doczekasz się potomka i czy będzie to chłopiec czy dziewczynka? Odpowiedzi na te pytania szukały już nasze babcie i legendy głoszą, że poznawały je właśnie tego dnia.
Zatem nie zwlekaj, tylko wraz z gośćmi poszukajcie ciekawych wróżb, które otworzą przed wami tajemnice, jakie kryje nadchodzący rok.
Do tych najbardziej popularnych zabaw należą wróżby z wosku przelewanego przez klucz i odczytywanie figur, jakie się z niego tworzą. Dzięki ścieżce ułożonej z butów, dowiecie się u kogo pierwszego będziecie bawić się na weselu.
A jeżeli nie znacie jeszcze imienia swojego partnera lub partnerki, poznacie je dzięki karteczkom z imionami i szpilce. Nie zapomnij o odpowiednim nastroju – zapal niezliczoną ilość świec, zadbaj o przytłumione światło, gadżety i obowiązkowo kule do wróżenia.
Źródło:
https://gazetakrakowska.pl/andrzejki-i-katarzynki-2020-tradycje-i-wrozby-andrzejki-i-katarzynki-co- to-za-swieta/ar/c6-13684678
https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzejki
https://pl.wikipedia.org/wiki/Katarzynki