250. rocznica powołania Komisji Edukacji Narodowej

Marcello Bacciarelli, Stanisław August w granatowym mundurze, 1775-1780, Zamek Królewski w Warszawie - Muzeum, Autor - Domena publiczna/CC0

Komisja Edukacji Narodowej była pierwszą w Polsce i w ogóle w całej Europie, władzą oświatową o charakterze współczesnego ministerstwa oświaty publicznej.

WARTO WIEDZIEĆ, ŻE:

  • Komisja Edukacji Narodowej została powołana przez Sejm Rozbiorowy 14 października 1773 roku na wniosek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
  • W Rzeczypospolitej Obojga Narodów Komisja Edukacji Narodowej pełnił funkcję centralnego organu władzy oświatowej, zależnego tylko od króla i Sejmu.
  • Dzięki Komisji Edukacji Narodowej udało się m.in. dokonać reformy szkolnictw i opracować nowe programy nauczania w duchu umiarkowanego oświecenia.
  • W rocznicę powołania Komisji Edukacji Narodowej obchodzimy Dzień Edukacji Narodowej potocznie zwany Dniem Nauczyciela.

Komisja Edukacji Narodowej – a właściwie: Komisja nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej Dozór Mająca – została powołana przez Sejm Rozbiorowy 14 października 1773 roku na wniosek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, za zgodą rosyjskiego posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego Ottona Magnusa von Stackelberga.

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów pełniła funkcję centralnego organu władzy oświatowej, zależnego tylko od króla i Sejmu.

Dlaczego powstała? Do 1773 roku edukacja podstawowa i średnia były w Rzeczypospolitej organizowane przez zakon jezuitów. System nakierowany był przede wszystkim na kształcenie w zakresie teologii katolickiej, nauczano w języku łacińskim. W 1773 roku zakon jezuitów został rozwiązany przez papieża Klemensa XIV. To groziło upadkiem edukacji w Polsce.

Dzięki Komisji Edukacji Narodowej udało się m.in. dokonać reformy szkolnictwa, opracować nowe programy nauczania w duchu umiarkowanego oświecenia, stworzyć od podstaw system szkół średnich, utworzyć seminaria skierowane dla nauczycieli i stworzyć nowatorskie podręczniki szkolne. Zaczęto też nauczać w języku polskim.

Źródło: Jedynka Polskie Radio