Ślusarz

Ślusarze wykonują, montują i naprawiają narzędzia i przyrządy do obróbki metali i przetwórstwa tworzyw sztucznych, zbroje płytowe i broń białą oraz naprawiają i konserwują sprzęt gospodarstwa domowego, zamki, rowery i metalowe ogrodzenia. Wykonują modele odlewnicze oraz trasują powierzchnie półwyrobów, części maszyn i elementy konstrukcji. W zależności od rodzaju wykonywanych prac wyróżniamy ślusarzy:

• konstrukcji stalowych,
• urządzeń komunalnych,
• sprzętu domowego,
• samochodowych,
• wyrobów artystycznych.

Ich zadania obejmują:

• wykonywanie i naprawianie narzędzi skrawających jednolitych, takich jak: frezy gwintowniki, rozwiertaki, piłki, noże tokarskie, wiertła;
• montowanie, demontowanie, naprawianie i ustawianie narzędzi skrawających jak: głowice frezowe, narzędzia zespolone do obróbki otworów oraz narzędzia specjalistyczne do pracy na obrabiarkach zespołowych czy automatycznych liniach obrabiarkowych;
• montowanie, demontowanie, naprawianie i ustawianie uchwytów i przyrządów do obrabiarek skrawających i przetwórstwa tworzyw sztucznych;
• wykonywanie ozdobnej galanterii metalowej, krat, lamp, rygli i zawiasów oraz rekonstruowanie metalowych obiektów i ich elementów o charakterze zabytkowym i muzealnym;
• naprawianie i konserwowanie sprzętu gospodarstwa domowego, zamków, rowerów i metalowych ogrodzeń;
• wytwarzanie, odnawianie i konserwowanie zbroi płytowych i broni białej;
• sprawdzanie stanu technicznego broni myśliwskiej i sportowej, dorabianie, dopasowywanie i wymienianie uszkodzonych części;
• wykonywanie modeli odlewniczych na podstawie rysunków tych modeli lub rysunków odlewów.

Miejscem pracy są:

• firmy i warsztaty usługowe,
• administracja domów mieszkalnych,
• zakłady przemysłowe,
• duże domy handlowe,
• stacje obsługowo-naprawcze samochodów.

Praca odbywa się w pomieszczeniach zamkniętych. Tylko ślusarz konstrukcji stalowych większość czasu spędza na wolnym powietrzu. Czynności najczęściej wykonywane są w pozycji stojącej. Z uwagi na ręczną obróbkę metali i składanie elementów metalowych wymagana jest sprawność kończyn górnych oraz dobra siła fizyczna. Wykluczone są zawroty głowy, zaburzenia równowagi, napady drgawkowe z uwagi na obróbkę ręczną i mechaniczną. Kontakt z rozpuszczalnikami, smarami, oliwami nie wskazany jest dla osób, których skóra skłonna jest do uczuleń. Praca ma charakter indywidualny i jest w zasadzie rutynowa (poza ślusarzami wyrobów artystycznych). Zadania do wykonania są zmienne, lecz podobne pod względem zakresu i technologii wykonania. U ślusarza – spawacza, może to być również praca na wysokości. W czasie wykonywania obowiązków zawodowych obowiązuje go ubranie ochronne. Kontakty z ludźmi uzależnione są od rodzaju wykonywanych prac. Ślusarz zatrudniany jest na jedną zmianę do 8 godzin dziennie. Praca nie wymaga wyjazdów poza miejsce pracy. Wyjątkiem są ślusarze konstrukcji stalowych, którzy okresowo zatrudniają się na budowach. Wiedza:

• z zakresu przetwórstwa metali
• o metalach nieżelaznych, żelaznych i ich stopach, materiałach zastępczych i pomocniczych
• o budowie, działaniu i użytkowaniu maszyn i urządzeń pomocniczych, niezbędnych w pracy ślusarza
• o dokumentacji technologicznej obróbki i montażu
• znajomość czytania rysunku zawodowego, szkicowania odręcznego prostych elementów maszyn

Zdolności i umiejętności:

• zdolności techniczne
• zdolności plastyczne
• umiejętność odtwarzania rysunku w metalu
• umiejętność pracy w warunkach monotonnych

Predyspozycje psychiczne i fizyczne Konieczne:

• samodzielność
• dokładność
• wytrzymałość na długotrwały wysiłek fizyczny
• zręczność rąk i palców – niezbędna podczas demontażu i montażu sprzętu domowego czy lutowania drobnych elementów
• dobra koordynacja wzrokowo-ruchowa
• dobry wzrok i słuch
• brak lęku przed wysokością – praca przy budowie mostów, konstrukcji stalowych, wysokościowców, kadłubach statków

Wybierając zawód ślusarza nie ma możliwości pozostania bez pracy. Ślusarze są zatrudniani przede wszystkim w:

• przedsiębiorstwach przemysłu metalowego, maszynowego i elektrotechnicznego
• przedsiębiorstwach usługowych
• zakładach naprawczych
• punktach usługowo-naprawczych
• odpowiednich zakładach rzemieślniczych
• zakładach budowy obrabiarek, samochodów, urządzeń transportowych, maszyn budowlanych i rolniczych
• budownictwie przemysłowym
• budownictwie urządzeń hutniczych i chemicznych
• stoczniach, przy budowie statków

Ślusarz wyrobów artystycznych może być zatrudniony w zakładach przemysłu metalowego, meblowego i w zakładach usługowych o charakterze rzemiosła artystycznego. Może pracować również przy wyposażeniu wnętrz i także w pracowniach konserwatorskich. W przypadku braku możliwości pracy typowej dla ślusarza, można podjąć pracę po ukończeniu odpowiedniego kursu w zawodzie tokarza, spawacza, frezera, szlifierza itp. Istnieje możliwość samo zatrudnienia poprzez uruchomienie własnej działalności gospodarczej.

PKZ(M.a) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik energetyk, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych,
Słuchacz:

1. przestrzega zasad sporządzania rysunku technicznego maszynowego;
2. sporządza szkice części maszyn;
3. sporządza rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych;
4. rozróżnia części maszyn i urządzeń;
5. rozróżnia rodzaje połączeń;
6. przestrzega zasad tolerancji i pasowań;
7. rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne;
8. rozróżnia środki transportu wewnętrznego;
9. dobiera sposoby transportu i składowania materiałów;
10. rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed korozją;
11. rozróżnia techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń;
12. rozróżnia maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej;
13. rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej;
14. wykonuje pomiary warsztatowe;
15. rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac;
16. określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń;
17. posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;
18. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.