23 kwietnia – Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich

Obchodzony 23 kwietnia Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich (ang. World Book and Copyright Day) to ustanowione w 1995 r. przez UNESCO doroczne święto, mające na celu promocję czytelnictwa, edytorstwa i ochronę własności intelektualnej prawem autorskim.

Pomysł organizacji święta zrodził się w Katalonii. W 1926r. wystąpił z nim wydawca, Vicente Clavel Andrés. 23 kwietnia jest tam hucznie obchodzonym świętem narodowym jako dzień jej patrona – Świętego Jerzego. Zgodnie z długą tradycją w Katalonii obdarowywano w ten dzień kobiety czerwonymi różami, mającymi symbolizować krew pokonanego przez Św. Jerzego smoka. Z czasem kobiety zaczęły odwzajemniać się mężczyznom podarunkami w postaci książek.

23 kwietnia to również symboliczna data dla literatury światowej. W tym dniu, w 1616r. zmarli Miguel de Cervantes, William Shakespeare i Inca Garcilaso de la Vega (przy czym datę śmierci Shakespeare’a podaje się według kalendarza juliańskiego, a pozostałych dwóch – według gregoriańskiego). Na ten sam dzień przypada również rocznica urodzin lub śmierci innych wybitnych pisarzy, np. Maurice”a Druona, Halldóra Laxnessa, Vladimira Nabokova, Josepa Pla i Manuela Mejía Vallejo.

W Hiszpanii Dzień Książki jest świętem oficjalnym już od 1930r. Od 1964r. tradycja ta kultywowana jest we wszystkich krajach hiszpańskojęzycznych. Obecnie Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich celebrowany jest na całym globie – od Nowej Zelandii po Kanadę. W Wielkiej Brytanii i Irlandii Światowy Dzień Książki wyjątkowo obchodzony jest w pierwszy czwartek marca, tak aby święto to wypadało w trakcie semestru szkolnego.

W Polsce Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich obchodzony jest od 2007r.

Efektowne, medialnie nagłośnione obchody Dnia Książki są szansą na szeroką popularyzację czytelnictwa i wydarzeń kulturalnych związanych z rynkiem księgarskim, jak również dają możliwość właściwego uhonorowania wszystkich osób i instytucji, które na co dzień dbają o czytelniczą edukację i podnoszenie poziomu kulturalnego naszego społeczeństwa.

W czerwcu 2008r. powstał Komitet Porozumiewawczy Bibliotekarzy, Księgarzy i Wydawców, utworzony przez pięć organizacji związanych z rynkiem książki. Są to: Polska Izba Książki (PIK), Izba Księgarstwa Polskiego (IKP), Polskie Towarzystwo Wydawców Książek (PTWK), Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich (SBP), Stowarzyszenie Księgarzy Polskich (SKP). Komitet Porozumiewawczy został powołany w celu integrowania działań na rzecz promocji czytelnictwa, jakie podejmują poszczególne stowarzyszenia wchodzące w jego skład.

W ostatnich latach poszczególne stowarzyszenia należące do Komitetu Porozumiewawczego podejmowały samodzielnie różnorodne akcje związane z upowszechnieniem książki i czytelnictwa, dostosowując ich kształt i charakter do wypracowanego wspólnie celu. Wiele z tych przedsięwzięć zyskało rangę wydarzeń o wysokiej użyteczności społecznej, zwłaszcza w środowiskach lokalnych. Takie akcje, jak „Tydzień Bibliotek”, „Apetyt na czytanie”, „Przyłapani na czytaniu” czy „Dyskusyjne Kluby Książki” cieszyły się ogromnym zainteresowaniem i objęły swoim oddziaływaniem różne grupy społeczne i wiekowe w całej Polsce. Działania te zachęciły do uczestnictwa wydawców, biblioteki, księgarnie, organizacje pozarządowe, szkoły, domy kultury, organizacje kościelne, samorządy lokalne, media, a także firmy komercyjne zainteresowane upowszechnieniem czytelnictwa.

Co roku trzy wielkie organizacje związane ze światowym rynkiem książki: Międzynarodowe Stowarzyszenie Wydawców (ang. International Publishers AssociationIPA), Międzynarodowa Federacja Sprzedawców Książek (ang. International Booksellers FederationIBF) oraz Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich (ang. International Federation of Library AssociationsIFLA) decydują o wyborze Światowej Stolicy Książki na okres 12 miesięcy pomiędzy kolejnymi obchodami Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich:

2001 – Madryt (Hiszpania)

2002 – Aleksandria (Egipt)

2003 – New Delhi (Indie)

2004 – Antwerpia (Belgia)

2005 – Montreal (kanada)

2006 – Turyn (Włochy)

2007 – Bogota (Kolumbia)

2008 – Amsterdam (Holandia)

2009 – Bejrut (Liban)

2010 – Lublana (Słowenia)

2011 – Buenos Aires (Brazylia)

2012 – Erywań (Armenia)

2013 – Bangkok (Tajlandia)

2014 – Port Harcourt (Nigeria)

2015 – Incheon (Korea Południowa)

2016 – Wrocław (Polska)

2017 – Konakry (Gwinea)

2018 – Ateny (Grecja)

2019 – Szardża (Zjednoczone Emiraty Arabskie)

2020 – Kuala Lumpur (Malezja)

2021 – Tbilisi (Gruzja)

26 kwietnia obchodzony jest corocznie od 2001r. Światowy Dzień Własności Intelektualnej (ang. World Intellectual Property Day). święto zostało ustanowione przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (ang. World Intellectual Property OrganizationWIPO). Celem organizacji jest pogłębianie wiedzy na temat ochrony praw własności intelektualnej na arenie międzynarodowej oraz zapewnianie współpracy administracyjnej w zakresie egzekwowania praw własności intelektualnej oraz praw autorskich. Organizacja czuwa nad przestrzeganiem umów międzynarodowych, by przeciwdziałać naruszeniom tych praw. Prowadzi również różnego rodzaju akcje edukacyjne i programy pomocy.